Ο ΖΩΓΡΑΦΟΣ

Όποιος ζωγραφίζει ξέρει ότι είναι πάρα πολύ δύσκολο να μιλήσει για τη δουλειά του, ιδιαίτερα όταν αυτή είναι εν εξελίξει. Υπάρχουν μέρες που όλα κυλάνε γρήγορα και με τον σωστό ρυθμό. Υπάρχουν κι' άλλες μέρες που στο τέλος τους αισθάνεσαι μια ηλίθια κούραση, ενώ ουσιαστικά δεν έκανες τίποτα.
Κάθε άνθρωπος που ζωγραφίζει, έχει, επιπλέον, να αντιμετωπίσει τους φόβους του, εκτός αν πρόκειται για αναίσθητο. Οι φόβοι έρχονται στο δωμάτιο που ζωγραφίζεις, ένας-ένας ή όλοι μαζί, σαν τις νυχτερίδες. Έρχονται και σου ψιθυρίζουν στο αυτί, πως είσαι ένα τίποτα, πως μας τα χουν πει κι' άλλοι, πως η ζωγραφική πέθανε, κι άλλα τέτοια. Τι κάνεις σ' αυτή την περίπτωση; Δεν ξέρω τι να πω. Προς το παρόν, κι' εκτός απ΄όλα τ' άλλα, είμαι ΚΑΙ οι φόβοι μου.
Όταν κάποιος ζωγραφίζει ένα έργο, σκέφτεται πολλά, άσχετα πράγματα. Σκέφτεται όμως και κάποια σχετικά. Να, για παράδειγμα, εγώ το τελευταίο καιρό "τρώγομαι" με τα παρακάτω:

1. Το κάθε έργο να είναι μια ιστορία.
2. Το κάθε έργο να το δουλεύω με νέους όρους κάθε φορά.
3. Το κάθε έργο να έχει τους δικούς του κανόνες,να έχει από μόνο του όρια.
4. Πρέπει να ξεχνάω τους -ισμούς στο ξεκίνημα, έτσι κι' αλλιώς θα τους βρω στην πορεία (του έργου)
5.Πρέπει να ξεχάσω τα είδωλα μου, μπορεί απ' αυτό που νομίζω πως αρχικά είμαι ή μοιάζω, να προκύψει κάτι άλλο που δεν φανταζόμουν. Μπορεί να προκύψει ακόμα κι' ο εαυτός μου...
6. Η "ομορφιά" προκύπτει όταν κάτι είναι σαφές και καθαρό.(Προσοχή όμως γιατί αυτό περίπου γέννησε και τον Φασισμό) Μιλάω κυρίως για το έργο που φτιάχνω. Όλοι οι συντελεστές (σύνθεση, μορφή, περιεχόμενο και άλλα) πρέπει να υπηρετούν το έργο στο σύνολο του.
7. Για να έχω ένα σαφές αποτέλεσμα, για να οξύνω την "Αφήγηση" μου, πρέπει να αφαιρέσω τα περιττά. Πρέπει όλα να είναι ήσυχα γύρω από έναν μπλε σκουπιδοτενεκέ, για να τον κάνεις ν΄"ακουστεί".
8. "Γοητευτικό" δεν είναι το έργο με γλυκασμούς και με "όπως πρέπει". Το " όπως πρέπει" το ορίζω εγω κάθε φορά.
9. Είναι πολύ ωραία η αίσθηση του να απλώνεις τη μπογιά σε μια επιφάνεια. Αρκεί να ξεπερνάς και τη μπογιά και την επιφάνεια. Να τα μετατρέπεις κάτι άλλο.
10.Δεν πρέπει να με αγχώνει το θέμα της γραφής του πινέλου. Όταν είναι κάτι "σκληρό" πρέπει να αντιμετωπιστεί σκληρά, όταν είναι " γαλήνιο ", γαλήνια.
11. Το βλέμμα είναι που δίνει οξύτητα στα πράγματα. Ένα κρεμμύδι, εάν ζωγραφιστεί με τρόπο ενδιαφέροντα, μπορεί να γίνει πιο ανατρεπτικό κι' από δέκα αγελάδες στη φορμόλη.
12. Τα έργα που μου αρέσουν περισσότερο είναι τα παραστατικά, με αβίαστο εννοιολογικό υπόβαθρο, και σχεδόν "αφηρημένη" σύνθεση.
Αυτά...

ΤΟ ΒΟΥΒΟ ΠΑΙΔΙ

Στο σχολείο που δουλεύω υπάρχει ένας μαθητής, ο Πέτρος. Είναι αυτιστικός, μια πολύ σοβαρή περίπτωση. Είναι τριάντα χρονών και δεν βγάζει λέξη απ' το στόμα του. Σπάνια, όταν δεν πάει άλλο, τον πιάνουν κρίσεις και μουγκρίζει. Μοιάζει σαν να χει κλειδώσει την ψυχή του χιλιάδες φορές, και ύστερα να πέταξε το κλειδί στον πιο βαθύ ωκεανό. Δεν είναι ο μόνος. Υπάρχουν πολλοί, και σε διάφορες μορφές. Ο Πέτρος όμως είναι μια από τις πιο συγκινητικές περιπτώσεις.
Γενικά αποφεύγω να γράφω έτσι. Είναι πολύ εύκολο να κατρακυλήσεις στον οίκτο και να φτιάξεις ένα καθωσπρέπει βουρκωμένο κειμενάκι. Είμαι ήδη τρία χρόνια σε Ειδικό σχολείο και βλέπω καθημερινά τους ίδιους και τους ίδιους μαθητές. Μαζί λερώνουμε τα χέρια μας με μπογιές, μαζί χορεύουμε και γελάμε. Είναι μια γλυκειά καθημερινή επικοινωνία. Είναι μαγικό το πώς βρέθηκα διορισμένος καθηγητής ζωγραφικής σε ένα τέτοιο περιβάλλον. Βρέθηκα, από την κοσμάρα μου, σ' έναν εντελώς άγνωστο κόσμο. Έτσι , χωρίς καθόλου ειδική εκπαίδευση, βρέθηκα ένα πρωί σε μια τάξη με κάμποσα ζευγάρια μάτια να με κοιτάζουν. Τι να πεις σ' αυτά τα παιδιά; Άρχισα ν' αυτοσχεδιάζω, έκανα λάθη, ρώτησα ειδικούς, κατέβασα ιδέες απ' το διαδίκτυο, έκανα τον θεατρίνο και τελικά προχώρησα μέχρι εδώ. Η αλήθεια πάντως είναι ότι κανείς, σ' αυτή τη χώρα, δεν αντιμετωπίζει το θέμα σοβαρά, μόνο με σοβαροφάνεια, δυστυχώς. Σ' αυτό το πεδίο λειτουργούμε λίγο σαν κασκαντέρ, χωρίς δίχτυ ασφαλείας.
Σαν κασκαντέρ, λοιπόν, προσγειώθηκα σε μια τάξη, και βρέθηκα να κοιτάζω τον Πέτρο, το βουβό παιδί. Περνάει την ώρα του ξαπλωμένος σ' ένα καναπέ, με τα πόδια ακουμπισμένα ψηλά στο τοίχο, και το βλέμμα να χει φύγει προς άγνωστες κατευθύνσεις. Ακούει όλη μέρα ποντιακά σ' ένα ραδιόφωνο όλο παράσιτα, λες και θέλει η ψυχή του να σμίξει μ' αυτή τη ξερή, μονόχορδη και όλο ηλεκτρισμό, μουσική. Κάθομαι κι' εγώ απέναντι, με το κεφάλι γεμάτο ιδέες, σχέδια και προβλήματα πολυτελείας. Τον παρατηρώ και σκέφτομαι ότι όλοι μας, τελικά, κρύβουμε μέσα μας ένα τέτοιο παιδί. Υπάρχουν ακόμη πράγματα που μας μαγκώνουν και μας κλειδώνουν. Πράγματα που χάνονται μέσα στο Χρόνο , πολλές φορές για πάντα, άλλα που επιμελώς αποσιωπούνται και άλλα που βγαίνουν με τη μορφή νεύρωσης ή εμμονής. Οι μοντέρνοι καιροί, το καλό μας κλίμα, ή απλά η συνήθεια, μας ωθούν στο να βιώνουμε τα πράγματα μ' έναν ανάλαφρο και όσο γίνεται πιο ανώδυνο τρόπο. Κι όμως μικρά βουβά δράματα εκτυλίσσονται και στις πιο ηλιόλουστες περιοχές. Φτάνει να παρατηρήσει κανείς προσεκτικά τους περαστικούς στο δρόμο. Πίσω απ' την "κανονικότητα", θα δεις συχνά το βλέμμα του χαμένου, το τικ του απελπισμένου. Γιατί γκρινιάζει ο Έλληνας; Ίσως κατά βάθος όλοι ψάχνουμε για το χαμένο κλειδί...
Κοιτάζω τον Πέτρο στα μάτια, και με κοιτάζει. Στα μεγάλα μαύρα μάτια του, αρχίζω και βλέπω τον εαυτό μου.

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ: Η Αληθινή Πρωτοχρονιά

Σεπτέμβριος, όλοι επιστρέφουν νωχελικά στις συνήθειες τους. Οι πόλεις γεμίζουν ξανά με ζωή, κορναρίσματα, και διαδηλώσεις. Στους δρόμους και τις πλατείες κυριαρχούν τα χιλιάδες υποκοριστικά: το τηλεφωνάκι, η καρτούλα, ο Κωστάκης κι' ο Γιωργάκης. Σχεδόν όλοι μιλάνε πάλι για πολιτική, όπως μιλάνε για το ποδόσφαιρο, δηλαδή με τρόπο παθητικό και εξυπνακίστικο. Όσοι πραγματικά υποφέρουν, ηχηρά σιωπούν.
Σεπτέμβριος, κι' όμως οι παχιές σκιές πάνω στα κτήρια, το θερμόμετρο των τριάντα και κάτι βαθμών Κελσίου και οι μαυρισμένες κοιλίτσες των κοριτσιών, φωνάζουν για λίγο ακόμα καλοκαίρι. Το καλοκαίρι όμως, τυπικά, σε λίγο δεν θα 'ναι πια εδώ, Θα φύγει κι' αυτό για διακοπές.
Σεπτέμβριος στην επαρχία. Βουτάς σε πεντακάθαρα νερά και ξεγελάς, έτσι ,τη ρουτίνα και τη τακτοποιημένη, μέσα σε φθινοπωρινά χρονοδιαγράμματα, ζωή σου. Όλα αρχίζουν απ' την αρχή, για μια ακόμη φορά.
Σεπτέμβριος, κι' ένας φίλος λέει ότι τώρα πρέπει να γιορτάζουμε τη Πρωτοχρονιά. Λέτε να 'χει δίκιο;

ΕΝΝΕΑ ΜΙΚΡΕΣ ΓΑΛΛΙΕΣ

- Παρίσι, Λούβρο, κύριος με λευκό πουκάμισο και μπλουτζίν, καπνίζει κοιτάζοντας ένα τερατόμορφο σύμπλεγμα από χαλκό.

- Παρίσι, Λούβρο, τουαλέτες, φωτογραφίζω με ενοχές, μια κυρία δυσανασχετεί: «Εδώ δεν είναι μέρος για φωτογραφίες», ο κόσμος περιμένει στην ουρά για να πάει τουαλέτα, Θερμό φώς στο χώρο, πάτωμα γυαλιστερό.

- Παρίσι, Orsay, Whistler και Ασιάτης τουρίστας, εκείνος(Φιλιπινέζος;) ποζάρει με γέλιο φορώντας πουλόβερ γκρι-μαύρο ασορτί με το πίνακα. Η μάνα του Whistler σοβαρή, στο βάθος αριστερά φώς.

- Παρίσι, Λούβρο είσοδος, με βροχή , γκρι παντού, ο χώρος του προαυλίου άδειος, μια κουκίδα τρέχει στο βρεγμένο δάπεδο:Ο Τελευταίος Τουρίστας, στο βάθος τα κτίρια του Λούβρου δένουν άψογα με την Πυραμίδα, η βροχή τα ενοποιεί όλα.

- Troyes, Rue de la Haute Charme, Μεσημέρι, ο δρόμος άδειος, σπιτάκια τακτοποιημένα, θα μπορούσε να είναι οπουδήποτε στη Κεντρική Ευρώπη, στη Γερμανία, στην Αγγλία, ίσως…, πάντως όχι στην Ελλάδα με τίποτε, ακόμα και οι κίτρινες γραμμές στην άσφαλτο δεν θυμίζουν με τίποτα Ελλάδα.

- Troyes, Σιδηροδρομικός Σταθμός, Κυριακή πρωί με λιακάδα, προσπαθώ να θυμηθώ τον «Σταθμό Σαίν Λαζάρ» του Monet, στο βαγόνι μια εικόνα που ίσως ποτέ να μη ζωγραφιστεί: Μια Οικογένεια Μαύρων Πάει στο Παρίσι.

- Troyes προς Παρίσι με τρένο, έξω το τοπίο τυπικά «γαλλικό», μου θυμίζει όμως (δεν ξέρω γιατί) τον Έβρο προς τα βόρεια μετά το Σουφλί.

- Παρίσι, Σιδηροδρομικός Σταθμός της Ανατολής, φτάνοντας αναπνέει κανείς τον αέρα της μητρόπολης: ένα μίγμα κλεισούρας του Μετρό, βροχής, σκόρδου τσιγαρισμένου σε βούτυρο.

- Παρίσι, Σταθμός Μετρό Saint Germain des Pres, με βροχή αν και Αύγουστος, η μοναδική μυρωδιά του παρισινού υπογείου, κοιτώ το μηχάνημα για καφέδες που ακτινοβολεί: Μπλε-Άσπρο-Κόκκινο, πόσα πράγματα ακόμα δεν έχουν ειπωθεί, στο τοίχο μια αφίσα διαφημίζει εξωτικές διακοπές στην Ελλάδα…